Choroba nowotworowa jest znaczącym problemem dotykającym różnych grup wiekowych. Jest powodem przedwczesnej śmierci zarówno u seniorów jak i u osób przed 65 rokiem życia.
Czynniki wpływające
Do głównych czynników sprzyjających wzrostowi zapadalności na nowotwory zaliczyć można zmiany w strukturze wieku, predyspozycje genetyczne oraz zwiększoną ekspozycję na czynniki kancerogenne (palenie tytoniu, stres, spożywanie alkoholu, niewłaściwa dieta, nadmierna masa ciała, niska aktywność fizyczna, nadużywanie leków, promieniowanie UV, zanieczyszczenie środowiska).
Styl życia, a przede wszystkim sposób odżywiania (kaloryczność diety, jej skład, sposób obróbki termicznej potraw, wysoki udział żywności przetworzonej oraz nasyconych kwasów tłuszczowych i typu trans, źródło pochodzenia żywności) mają istotny wpływ na występowanie nowotworu oraz śmiertelność.
Dieta a choroby nowotworowe
Zależność między tym co jemy, a chorobami nowotworowymi jest bardzo złożona. Wynika ona z różnorodności pokarmów wchodzących w składu naszej diety oraz różnorodności zawartych w tych pokarmach składników odżywczych. Część z nich, łącząc się z innymi komponentami, wpływa na wzrost lub zahamowanie procesu nowotworzenia. Na wiele z tych procesów nie mamy wpływu, jednak prawidłowo zbilansowana i zróżnicowana dieta jest elementem zapobiegającym niektórym typom nowotworów.
Profilaktyka
Podstawową formą profilaktyki jest bez wątpienia szeroko pojęta zmiana stylu życia. Wyniki badań populacyjnych łączących różnice w sposobie żywienia z częstością zapadania na różne typy nowotworów wskazują, że zwiększona zachorowalność jest odnotowywana tam, gdzie warunki życia są najbardziej komfortowe. Wygoda życia, której zazwyczaj towarzyszy małą aktywność fizyczna oraz wysoka dostępność jedzenia sprzyjają nadmiernej masie ciała, chorobom cywilizacyjnym oraz nowotworom.
Zachowanie prawidłowej masy ciała jest bardzo istotne z punktu widzenia profilaktyki chorób nowotworowych. Wyniki wielu badań wskazują na silny związek nadmiernej masy ciała z pewnymi typami nowotworów (prostaty, jelita, trzustki, nerki, wątroby, pęcherza moczowego, endometrium, przełyku, jajników, żołądka, pomenopauzalny nowotwór piersi).
Ponadto otyłość może być przyczyną niealkoholowego zapalenia wątroby, które z kolei może powodować marskość wątroby i zwiększać ryzyko zachorowania na raka wątroby.
Zachorowalność
Niestety mimo coraz większej świadomości i wiedzy na temat chorób nowotworowych, lepszego dostępu do diagnostyki i programów społecznych promujących profilaktykę, nadal obserwuje się wzrost zachorowań. Obecnie choroby nowotworowe są jedną z głównych przyczyn zgonów w naszym kraju.
Ilość oraz jakość spożywanych produktów w znacznym stopniu wpływają na rozwój choroby nowotworowej. Dlatego prawidłowy sposób odżywiania połączony z aktywnością fizyczną jest najlepszą formą profilaktyki nie tylko nowotworów ale wielu innych chorób, z którymi zmaga się współczesny człowiek.
Przez prawidlowy sposob odżywiania należy rozumieć m.in. odpowiednią podaż niezbędnych skladnikow odzywczych. Szczególne znaczenie mają tutaj związki o działaniu antyoksydacyjnym (karotenoidy, polifenole, fitoestrogeny, terpeny, glukozylany ,organiczne związki siarki) i ich potencjał antynowotworowy.
Warto wspomnieć, że niektóre składniki diety mogą sprzyjać powstawaniu procesu chorobowego, a także zmniejszać ryzyko jego rozwoju.
Na ten temat więcej w kolejnym wpisie.