Motywacja jest zespołem mechanizmów odpowiedzialnych za podjęcie, ukierunkowanie, podtrzymanie i zakończenie działań. Podjęcie działań wynika z określonych potrzeb i prowadzi do osiągnięcia zamierzonych efektów.
Motywacja związana jest z celem, jaki chcielibyśmy osiągnąć. W przypadku podjęcia decyzji o zastosowaniu diety cel ten jest często związany z redukcją masy ciała. Natomiast powody takiej decyzji zazwyczaj wiążą się z niską samooceną, zdobyciem akceptacji otoczenia, zdobyciem nowej pracy ale także z zamiarem poprawą zdrowia i samopoczucia. Aby nasze starania zakończyły się sukcesem muszą być spełnione pewne warunki. Pierwszym etapem jest dostrzeżenie problemu. Kolejny krok to podjęcie decyzji o działaniu i wprowadzeniu zmian.
Przede wszystkim powinniśmy zadbać o to, aby wyznaczony cel był możliwy do zrealizowania. Innymi słowy, by był dla nas osiągalny. Ponadto cel powinien być zmierzalny i określony w czasie. Warto więc podzielić go na etapy i po osiągnięciu każdego kolejnego etapu nagradzać się. Nagrodą może być zakup ulubionej książki, płyty, wizyta u fryzjera itp. Powinno to być coś, co sprawi nam przyjemność.
Wyznaczanie celów nierealnych np. zbyt rygorystyczna dieta, nie tylko nie przyniesie oczekiwanych rezultatów ale stanie się przyczyną frustracji i niechęci do podejmowania dalszych starań. Warto również podkreślić, że zbyt drastyczne ograniczanie kalorii przyczynia się m.in. do rozregulowania gospodarki hormonalnej, zaburzeń pracy tarczycy, stanów niedoborowych, złego samopoczucia, a także depresji. Bez względu na to jak bardzo zależy nam na redukcji zbędnych kilogramów i poprawie sylwetki, priorytetem zawsze powinno być zdrowie.
Kolejny ważnym aspektem jest wsparcie osób z najbliższego otoczenia. Zauważenie przez rodzinę i przyjaciół naszych starań i ich efektów jest nie do przecenienia. Bardzo istotne jest także nasze nastawienie do diety Zarówno obejmujące jej skuteczność jak i powody zastosowania diety. Wyniki badań dotyczących motywacji dość jednoznacznie wskazują, że ludzie podejmują działanie, kiedy uświadomią sobie dlaczego czegoś chcą. Co ciekawe, podczas stosowania diety redukcyjnej, najbardziej zdeterminowane i skuteczne były osoby najmniej zadowolone z własnego wyglądu. I to właśnie im udało się najdłużej utrzymać masę ciała jaką osiągnęli stosując dietę. Bardzo istotny jest również fakt, że lepsze efekty w redukcji masy ciała uzyskują osoby, które nie podejmowały w przeszłości wielokrotnych prób odchudzania. Płynie stąd wniosek, że częste stosowanie diet odchudzających nie tylko negatywnie wpływa na metabolizm ale może mieć związek z przekonaniem o niskiej skuteczności własnych działań. Natomiast krytyczna ocena naszego wyglądu zdaje się wpływać wpływa motywująco. Wspomniany krytycyzm powinien jednak iść w parze ze zdrowym rozsądkiem, ponieważ nadmierne skupianie uwagi na własnym wyglądzie oraz zbyt restrykcyjne przestrzeganie diety niesie ze sobą ryzyko pojawienia się zaburzeń odżywiania.
Nie bez znaczenia są także czynniki biologiczne, cechy społeczno-demograficzne, czynniki ekonomiczne, wcześniejsze doświadczenie, czynniki psychologiczne, a także rola wydarzeń życiowych. Wszystko to ma wpływ na ostateczny efekt choć należy podkreślić, że poczucie skuteczności i wiara we własne możliwości ma niebagatelne, jeśli nie decydujące znaczenie.
Reasumując, aby zwiększyć szanse na osiągnięcie wyznaczonego celu należy:
- dostrzec problem
- sprecyzować cel
- podjąć decyzję o działaniu
- określić w jakim czasie chcemy zrealizować nasz cel
- podzielić cel na etapy
- nagradzać się po osiągnięciu każdego etapu
W Kolejnym wpisie pojawią się informacje co zrobić, by nie postrzegać diety w kategoriach kary, jak pracować z emocjami, by wzmacniać poczucie skuteczności własnych działań. Będzie też kilka słów o tym co zrobić, aby dieta stała się sposobem na zdrowe życie bez poczucia konieczności stosowania stałych wyrzeczeń i ograniczeń żywieniowych.
Źródła;
- Ogden J., 2011. Psychologia odżywiania się. Od zdrowych do zaburzonych zachowań żywieniowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego
- Czepczor K., Brytek-Matera A., 2017. Jedzenie pod wpływem emocji. Wydawnictwo Difin SA
- Szczygieł D., Kadzikowska-Wrzosek R., 2014. Emocje a zachowania żywieniowe, Zeszyty Naukowe Akademii Morskiej w Gdyni, nr 86